Kilka wyjątków

czyli

Zawiłości oznaczeń niemieckich dział

Jest czemuś sprawą nie do końca znaną - a przynajmniej nie do końca stosowaną, że typowe oznaczenia niemieckich dział (a także wyrzutni rakietowych) z epoki drugiej wojny światowej miały zasadniczo budowę składającą się z:

• kalibru wyrażonego w centymetrach
• oznaczenia typu działa
• rocznika czy, w końcowym okresie wojny, liczbowego oznaczenia modelu.

Czyli - mamy na przykład 8,8 cm Flak 18, 7,5 cm Pak 40, 15 cm K 18 - i tak dalej.

Kompletność tego oznaczenia jest, wbrew pozorom, dość istotna - bo w tych samych kategoriach broni zdarzały się całkowicie różne działa o tych samych rocznikach. Na przykład, żeby daleko nie szukać - mówi ktoś Flak 36. Ale który? 3,7 cm czy 8,8 cm? Albo Flak 38 - ale 2 cm czy 10,5 cm? Mamy też Kw K 40 - ale 5 cm czy 7,5 cm?

No właśnie - zapyta uważny czytelnik, wietrząc podstęp - a po cóż w takim razie znów ten mętny i przydługi wstęp, hę? 

Sprawa bowiem nie jest taka zupełnie oczywista, i jednoznaczna, i prosta - i, nie wiedzieć czemu, zdarzały się Niemcom od tego logicznego przecież systemu odstępstwa. I to często w przypadku bardzo powszechnych typów broni! Widzi mi się, że nie byli by sobą, gdyby czegoś bez potrzeby ponad miarę nie skomplikowali.

A więc mamy na przykład następujące oznaczenia wyłamujące się z powyższego schematu, na przykład pozbawione oznaczenia kalibru, rocznika, czy też niby kompletne, ale z nazwą nie zaczynającą się od kalibru:

• 3,7 cm Pak - bez rocznika, a nie 3,7 cm Pak 35/36 czy cokolwiek w tym stylu!
• 3,7 cm Kw K  
• 5 cm Kw K - bez rocznika, w przeciwieństwie do 5 cm Kw K 40.
• M 19 - bez oznaczenia kalibru 5 cm
• le J G 18 - bez oznaczenia kalibru 7,5 cm
• le Geb J G 18 - bez oznaczenia kalibru 7,5 cm
• Geb K 15 - bez oznaczenia kalibru 7,5 cm
• Geb G 36 - bez oznaczenia kalibru 7,5 cm
• F K 16 n A - bez oznaczenia kalibru 7,5 cm
• le F K 18 - bez oznaczenia kalibru 7,5 cm
• 7,5 cm Kw K - bez rocznika, w przeciwieństwie do 7,5 cm Kw K 40 i 7,5 cm Kw K 42.
  
• Stu G 7,5 cm K
• 7,5 cm Flak L/60 - długość lufy zamiast rocznika
• 7,62 cm F K 39 - bez oznaczenia rosyjskiego działa zdobycznego (r)
• 7,62 cm Pak 36 - bez oznaczenia rosyjskiego działa zdobycznego (r)
• le F H 16 - bez oznaczenia kalibru 10,5 cm
• le F H 18 - bez oznaczenia kalibru 10,5 cm
• le F H  18 M - bez oznaczenia kalibru 10,5 cm
• le F H 18/39 - bez oznaczenia kalibru 10,5 cm
• le F H 18/40 - bez oznaczenia kalibru 10,5 cm
• lg 10 cm K T
• m 10 cm K K
• m 10 cm K T
• s 10 cm K 18
  
• s 10 cm K 42
• le H T - bez oznaczenia kalibru 10 cm
• s 10,5 cm K (t)
• s J G 33 - bez oznaczenia kalibru 15 cm
• lg s F H 13 - bez oznaczenia kalibru 15 cm
• s F H 18 - bez oznaczenia kalibru 15 cm
• s F H 25 (t) - bez oznaczenia kalibru 15 cm
• s F H 36 - bez oznaczenia kalibru 15 cm
• s F H 37 (t) - bez oznaczenia kalibru 15 cm
• s F H 42 - bez oznaczenia kalibru 15 cm
• s H T - bez oznaczenia kalibru 15 cm
• 15 cm K i Mrs Laf (lub 15 cm K in Mrs Laf) - bez oznaczenia modelu działa
• 15 cm K (E) (lub 15 cm Kan (E))
  
• 17 cm K i Mrs Laf (lub 17 cm K Mrs Laf) - bez oznaczenia rocznika działa
• 17 cm K (E) (lub 17 cm Kan (E))
  
• le Ldg W - bez oznaczenia kalibru 20 cm 
• K 12 - bez oznaczenia kalibru 21 cm i armaty kolejowej (E)
• kz 21 cm Mrs (t)
• lg 21 cm Mrs
• Th K (E) (lub Th Kan (E)) - bez oznaczenia kalibru 24 cm
• Th Br K (E) (lub Th Br Kan (E)) - bez oznaczenia kalibru 24 cm
• K 3 - bez oznaczenia kalibru 24 cm
• s 24 cm K (t)
• Br N K (E) - bez oznaczenia kalibru 28 cm
• lg Br K (E) (lub lg Br Kan (E)) - bez oznaczenia kalibru 28 cm
• kz Br K (E) (lub kz Br Kan (E)) - bez oznaczenia kalibru 28 cm
• s Br K (E) (lub s Br Kan (E)) - bez oznaczenia kalibru 28 cm
• K 5 - bez oznaczenia kalibru 28 cm i armaty kolejowej (E)
• s W G 40 - bez oznaczenia kalibru 28/32 cm
• s W G 41 - bez oznaczenia kalibru 28/32 cm
• s W R 41 (lub s Wu R 41) - bez oznaczenia kalibru 28/32 cm
• M 1 - bez oznaczenia kalibru 35 cm
• Si K (E) - bez oznaczenia kalibru 38 cm
• s Ldg W - bez oznaczenia kalibru 38 cm
• Adolf K - bez oznaczenia kalibru 40 cm
• Gamma Mrs (lub γ Mrs) - bez oznaczenia kalibru 42 cm

Na czerwono pozwoliłem sobie wyróżnić niektóre bardzo popularne typy, najczęściej wobec tego formalnie nieprawidłowo nazywane - z automatycznym dodaniem kalibru czy rocznika, nieraz zupełnie fikcyjnego.
Przedstawmy więc może jeszcze dla jasności, w czytelnej formie erraty, takie popularne oznaczenia najczęściej  pokutujące w powszechnej świadomości w błędnej postaci:

Jest	Powinno być
3,7 cm Pak 35 3,7 cm Pak 36 3,7 cm Pak 35/36	3,7 cm Pak
7,5 cm le IG 18	le J G 18
7,62 cm FK 39 (r)	7,62 cm F K 39
7,62 cm Pak 36 (r)	7,62 cm Pak 36
10,5 cm le FH 18	le F H 18
10,5 cm le FH 18 M 10,5 cm le FH 18(M)	le F H 18 M
10,5 cm le FH 18/39	le F H 18/39
10,5 cm le FH 18/40	le F H 18/40
15 cm sIG 33 15 cm SIG 33	s J G 33
15 cm sFH 18	s F H 18
15 cm SK C/28 in Mrs Laf       15 cm K 16 in Mrs Laf	15 cm K in Mrs Laf        15 cm K i Mrs Laf
17 cm K 18 in Mrs Laf	17 cm K i Mrs Laf 17 cm K Mrs Laf
21 cm K 12 (E)	K 12
24 cm K 3	K 3
28 cm K 5 (E)	K 5

Wypada jeszcze zwrócić uwagę na drobny niuans, skracanie słowa Kanone. Mamy zatem Pak i Flak (a nie PaK i FlaK, co z lubością wałkują Anglosasi), ale, żeby za łatwo nie było, Kw K, F K i Stu K. Jak zresztą widać, czasem lubiono też sobie skracać Kanone jako Kan, a nie tylko K. Prawda, że proste?

Ot, germańska konsekwencja.